Ethereum là gì và nó hoạt động như thế nào?

Khi ra mắt vào năm 2015, Ethereum là blockchain đầu tiên trên thế giới có hợp đồng thông minh. Ngày nay, Ethereum vẫn dẫn đầu thị trường với hàng chục tỷ đô la bị khóa trong các hợp đồng thông minh để kiếm lợi nhuận, trao đổi token và vô số mục đích sử dụng khác.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ trả lời câu hỏi "Ethereum là gì?" và khám phá những gì có thể xảy ra trong tương lai đối với thứ mà nhiều người gọi là "máy tính thế giới".

Ethereum là gì?

Ethereum là một mạng lưới toàn cầu phi tập trung của các máy tính được kết nối tuân theo một bộ quy tắc được gọi là giao thức Ethereum. Ngôn ngữ lập trình gốc của mạng lưới, Solidity, cho phép sử dụng các hợp đồng thông minh, là các chương trình máy tính chạy trên chính mạng lưới.

Mỗi hợp đồng này đều nằm tại một địa chỉ trên mạng và bất kỳ ai cũng có thể tương tác với các hợp đồng, bất kể vị trí, điểm tín dụng hoặc các tiêu chí khác. Các hợp đồng thông minh này cho phép Ethereum lưu trữ nhiều ứng dụng khác nhau, từ tài chính phi tập trung (DeFi) đến giao dịch tài sản trong thế giới siêu vũ trụ cho đến bỏ phiếu phi tập trung.

Mạng lưới Ethereum được hỗ trợ bởi hơn một triệu nút xác thực trên toàn thế giới, mỗi nút hoạt động để cập nhật blockchain và xác minh giao dịch.

Thông thường, thuật ngữ Ethereum cũng được sử dụng để mô tả tiền điện tử của mạng lưới Ethereum. Mặc dù định nghĩa Ethereum này không chính xác về mặt kỹ thuật (ether (ETH) là tiền điện tử), bạn vẫn sẽ thấy cả hai thuật ngữ được sử dụng thay thế cho nhau.

Trên thực tế, ETH vừa là nhiên liệu cho mạng lưới vừa là phương tiện trao đổi được sử dụng để mua hàng hóa, tài sản khác hoặc để thanh toán cho các dịch vụ.

Nguồn gốc và sự phát triển của Ethereum

Ethereum ban đầu được Vitalik Buterin, một lập trình viên và đồng sáng lập của Bitcoin Magazine, hình thành vào năm 2013. Đến năm 2014, Vitalik đã biên soạn Ethereum Whitepaper , một lời giải thích sâu sắc về mạng lưới blockchain lý thuyết, bao gồm các chi tiết về cách thức hoạt động của nó. Trong bài báo thường được trích dẫn này, Vitalik mô tả Ethereum là “ Một hợp đồng thông minh thế hệ tiếp theo và nền tảng ứng dụng phi tập trung ”, đối chiếu sự khác biệt của mạng lưới được lên kế hoạch với Bitcoin. Vào thời điểm đó, Bitcoin là loại tiền điện tử duy nhất.

Vitalik đã công bố dự án blockchain Ethereum mới tại Hội nghị Bitcoin Bắc Mỹ ở Miami vào tháng 1 năm 2014.

Một số nhà đồng sáng lập đã cùng nhau làm việc để đưa Ethereum vào cuộc sống, bao gồm Vitalik cũng như Gavin Wood, Anthony Di Iorio, Joseph Lubin và Charles Hoskinson. Amir Chetrit, Jeffrey Wilcke và Mihai Alisie cũng được coi là những người đồng sáng lập của dự án.

Gavin Wood tiếp tục đồng sáng lập Polkadot . Charles Hoskinson sau đó đồng sáng lập Cardano . Joseph Lubin được biết đến là người sáng lập Consensys , công ty blockchain đứng sau ví tiền điện tử MetaMask hàng đầu trong ngành.

Quá trình phát triển tiếp tục trong suốt năm 2014, trong thời gian đó nhóm đã xây dựng Frontier, đây sẽ trở thành phiên bản trực tiếp đầu tiên của chuỗi khối Ethereum.

Vào ngày 30 tháng 7 năm 2015, mạng lưới Ethereum đã đi vào hoạt động, khởi chạy Genesis Block , chứa gần 8900 giao dịch.

Frontier cung cấp cho thợ đào Ethereum một khuôn khổ để bắt đầu khai thác ether và bảo mật mạng lưới. Khi được thành lập, mạng lưới Ethereum sử dụng sự đồng thuận bằng chứng công việc, giống như Bitcoin.

Sự đồng thuận bằng chứng công việc ( Proof of work - POW) yêu cầu thợ đào đầu tư tài nguyên (điện) để giải quyết cho một nonce, một con số chỉ được sử dụng một lần. Ethereum sau đó đã chuyển đổi sang sự đồng thuận bằng chứng cổ phần ( proof of stake - POS), một cơ chế đồng thuận ít tốn năng lượng hơn được đề xuất lần đầu tiên trong sách trắng năm 2012 của Peercoin.

Ethereum hoạt động như thế nào: Công nghệ đằng sau đồng tiền này

Ethereum sử dụng blockchain, khá giống với Bitcoin, nhóm các giao dịch thành các khối và sau đó liên kết các khối này bằng cách sử dụng hàm băm mật mã để tạo thành chuỗi. Tuy nhiên, Ethereum khác biệt so với Bitcoin ở chỗ nó có khả năng hỗ trợ các hợp đồng thông minh phức tạp.

Điều này mang lại cho Ethereum cả một loại tiền tệ (ether), tương tự như bitcoin, nhưng cũng có khả năng sử dụng loại tiền tệ đó và các tài sản kỹ thuật số khác theo những cách sáng tạo. Biệt danh "máy tính thế giới" ám chỉ vai trò của Ethereum như một blockchain và một nền tảng phần mềm.

Ethereum hoạt động như thế nào?

Để hiểu cách Ethereum hoạt động, hãy xem xét một ví dụ. Trước tiên, hãy xem các loại giao dịch được blockchain hỗ trợ.

• Giao dịch bình thường: ETH được gửi trực tiếp từ địa chỉ ví này sang địa chỉ ví khác.
• Giao dịch nội bộ: Chuyển ETH bằng hợp đồng thông minh làm trung gian.
• Chuyển token: Chuyển token ERC-20 hoặc ERC-721.

Chúng ta sẽ sử dụng một giao dịch thông thường cho ví dụ này: Người A gửi ETH cho Người B.

1. Giao dịch được tạo bởi Người A. Ví dụ, A muốn gửi cho B 2 ETH. Khoản thanh toán của A bao gồm phí gas được trả bằng ether.
2. Giao dịch được băm (mã hóa bằng mật mã) để tạo ID giao dịch, còn được gọi là txhash . Để làm cho giao dịch trở nên duy nhất và ngăn chặn việc chi tiêu gấp đôi, hàm băm cũng bao gồm một nonce (một số chỉ được sử dụng một lần).
3. Giao dịch sau đó được phát đến mạng lưới Ethereum. Một trình xác thực sẽ chọn giao dịch và đưa nó vào một khối để xác minh.
4. Một tập hợp con của trình xác thực xác minh rằng các giao dịch trong khối là hợp lệ. Nếu các nút xác thực này đồng ý rằng các giao dịch tuân theo các quy tắc giao thức, khối và các giao dịch của nó sẽ được hoàn tất.

Cuối cùng, địa chỉ ví của A bị ghi nợ 2 ETH cộng với phí gas đã trả; địa chỉ ví của B được ghi có 2 ETH. Các giao dịch phức tạp hơn chạy trên Máy ảo Ethereum (EVM), cung cấp hỗ trợ cho các hợp đồng thông minh trong khi cô lập trình xác thực khỏi mã chạy trong môi trường ảo.

Vai trò của Blockchain trong Ethereum

Chuỗi khối Ethereum hoạt động như một sổ cái, nghĩa là một bản ghi các giao dịch và số dư địa chỉ ví. Mỗi khối là một thùng chứa để lưu trữ các giao dịch. Mỗi khối cũng chứa một hàm băm của khối trước đó , liên kết các khối theo trình tự để tạo thành một chuỗi.

Ví dụ, khối # 19085581 có giá trị băm là 0x507bd932708455f0e82df01550ee7e4a2d88ad11e3cd5d3d13f612625f5d6050. Giá trị này trở thành một phần của giá trị băm của khối tiếp theo ( 19085582 ). Khối # 19085581 hiện là khối cha cho 19085582. Khối con hiện có giá trị băm riêng, như được hiển thị bên dưới.

Các khối đóng vai trò như các thùng chứa nhưng cũng ghi lại trạng thái của blockchain, giống như một ảnh chụp nhanh trong thời gian. Sau khi xác thực, khối được thêm vào chuỗi và phiên bản mới của chuỗi sẽ lan truyền khắp mạng.

Không giống như Bitcoin, giới hạn khối theo kích thước dữ liệu, Ethereum sử dụng kích thước khối mục tiêu dựa trên gas (phí giao dịch). Mạng nhắm mục tiêu 15 triệu gas cho mỗi khối nhưng có thể mở rộng khối lên 30 triệu gas khi cần dựa trên tình trạng tắc nghẽn mạng.

Giống như Bitcoin, blockchain Ethereum là bất biến. Khi một giao dịch được hoàn tất, nó sẽ tồn tại mãi mãi trên blockchain.

Biện pháp mã hóa và bảo mật

Ethereum sử dụng băm trong mọi giai đoạn của giao dịch blockchain. Băm là mã hóa mật mã mã hóa dữ liệu dưới dạng giá trị thập lục phân (chữ cái và số), còn được gọi là hex.

• Mỗi giao dịch đều được băm.
• Các khối được băm.
• Địa chỉ ví được băm.

Ethereum sử dụng thuật toán Keccak-256 để tính toán băm, tạo ra chuỗi 256 bit gồm các chữ cái và số dài 64 ký tự. Tuy nhiên, giao thức thêm “0x” vào đầu các giá trị băm để biểu thị cả số và chữ cái. Điều này làm cho băm khối, ví dụ, dài 66 ký tự.

Địa chỉ và khóa ví Ethereum

Giao thức này cũng sử dụng hàm băm cho khóa riêng tư của ví và địa chỉ công khai.

Trong Genisis Block, địa chỉ ví 0x756F45E3FA69347A9A973A725E3C98bC4db0b5a0 đã nhận được 200 ETH. Địa chỉ này được lấy từ hàm băm nhưng sử dụng một số bước bổ sung để đạt được hex 40 ký tự so với hex 64 ký tự. 0x được thêm vào trước sẽ đưa số ký tự lên 42.

• Khóa riêng sử dụng hàm băm gồm 66 ký tự, bao gồm cả số 0x ở đầu.
• Khóa công khai sử dụng hàm băm gồm 130 ký tự, bao gồm cả số 0x ở đầu.
• Địa chỉ ví công khai sử dụng mã băm gồm 42 ký tự, bao gồm cả số 0x ở đầu.

Khóa công khai được lấy từ khóa riêng tư. Địa chỉ ví công khai, còn được gọi là tài khoản sở hữu bên ngoài, được lấy từ 20 byte cuối cùng của khóa công khai.

Thuật toán Keccak-256 của Ethereum luôn tạo ra cùng một hàm băm cho cùng một đầu vào. Tuy nhiên, mã hóa là một cách và không có cách nào để tiết lộ khóa riêng từ khóa công khai hoặc địa chỉ.

Ethereum sử dụng khóa riêng để ký giao dịch.

Ví dụ, nếu A muốn gửi cho B 2 ETH, A sẽ sử dụng ứng dụng ví để bắt đầu giao dịch. A sẽ cần nhập địa chỉ công khai của B. Khi chấp thuận giao dịch, ví của A sử dụng khóa riêng của mình để chấp thuận giao dịch trong khi vẫn giữ khóa ẩn.

Nếu A đã cẩn thận bảo vệ khóa riêng của mình, chỉ A mới có thể kiểm soát tài sản của mình trên blockchain. Tuy nhiên, bất kỳ ai có quyền truy cập vào khóa riêng hoặc cụm từ khôi phục của ví đều có thể kiểm soát tài sản của A.

Ether là gì?

Ether là nhiên liệu cho chuỗi khối Ethereum. Mặc dù thuật ngữ Ethereum thường được dùng để mô tả tiền điện tử của mạng lưới Ethereum, nhưng ether mới là loại tiền tệ thực tế được sử dụng.

• Ethereum thường dùng để chỉ blockchain, giao thức hoặc mạng lưới.
• Ether là loại tiền điện tử dùng để thanh toán cho các giao dịch và sức mạnh xử lý trên mạng.

Tuy nhiên, hai đơn vị tính toán khác cũng có tác dụng: gwei và wei.

• Gwei: Mỗi ETH tương đương 1 tỷ gwei.

Viết tắt của gigawei, gwei thường được sử dụng trong báo giá phí gas, mặc dù ví Ethereum thường chuyển đổi phí sang USD hoặc các loại tiền tệ khác để thuận tiện.

• Wei: Mỗi gwei bằng 1 tỷ wei.

Wei là đơn vị nhỏ nhất của ether.

Phí gas trên Ethereum thay đổi tùy theo băng thông, dung lượng và độ khó tính toán của hợp đồng thông minh.

Nguồn cung ETH

Người xác thực trên mạng Ethereum kiếm được phí trả bằng ether khi thêm các khối hợp lệ vào blockchain. Giao thức Ethereum đúc những phần thưởng mới này, làm tăng nguồn cung.

Giao thức này cũng đốt phí giao dịch cơ bản, giảm nguồn cung bằng cách gửi ether đến một địa chỉ không thể khôi phục.

Nhìn chung, kết quả có phần giảm phát kể từ khi Đề xuất cải tiến Ethereum (EIP) 1559 được cộng đồng chấp thuận, cho phép giao thức đốt phí cơ bản.

Ethereum 2.0 là gì?

Ethereum 2.0 đề cập đến việc chuyển đổi Ethereum từ đồng thuận bằng chứng công việc (PoW) sang đồng thuận bằng chứng cổ phần (PoS). Cho đến ngày 1 tháng 12 năm 2020, Ethereum chỉ sử dụng PoW để xác thực giao dịch. Bắt đầu từ cuối năm 2020, Ethereum đã ra mắt chuỗi PoS, được gọi là Beacon Chain . Hai chuỗi, Beacon và Mainnet, chạy song song cho đến ngày 15 tháng 9 năm 2022, khi hai chuỗi hợp nhất trong "the merge".

Việc chuyển sang Ethereum 2.0 đã mang tính năng staking vào mạng lưới, cho phép người nắm giữ ETH hỗ trợ tính bảo mật của mạng lưới và kiếm lợi nhuận từ phần thưởng staking thông qua nền tảng staking Ethereum.

Sự hợp nhất này cũng đặt nền tảng cho việc phân mảnh, một bản nâng cấp theo kế hoạch sẽ cho phép mạng lưới Ethereum chia trạng thái của chuỗi khối Ethereum thành 64 chuỗi nhỏ hơn gọi là phân mảnh, mỗi chuỗi duy trì lịch sử giao dịch và trạng thái chuỗi khối riêng.

Tuy nhiên, chuỗi Shard không còn là một phần của lộ trình nữa. Thay vào đó, các nhà phát triển Ethereum đang nhắm đến Danksharding, một phương pháp mở rộng quy mô để tăng khả năng giao dịch, có thể đạt tới 100.000 giao dịch mỗi giây. Hiện tại, mạng Ethereum xử lý 20-30 giao dịch mỗi giây.

Bạn có thể đào Ethereum không?

Việc Ethereum chuyển sang bằng chứng cổ phần - POS có nghĩa là chấm dứt việc khai thác Ethereum. Tuy nhiên, Ethereum Classic vẫn sử dụng bằng chứng công việc và vẫn có thể khai thác được. Hai chuỗi đã phân nhánh vào năm 2016, với hầu hết cộng đồng vẫn giữ nguyên chuỗi chính mà chúng ta hiện biết đến là Ethereum 2.0.

Cách mua Ethereum

Là loại tiền điện tử lớn thứ hai theo vốn hóa thị trường, Ethereum có sẵn trên các sàn giao dịch tiền điện tử trên toàn thế giới. Các sàn giao dịch tiền điện tử như Binance cung cấp cách dễ nhất để bắt đầu bằng cách cho phép mọi người mua ETH và các loại tiền điện tử khác bằng USD hoặc các loại tiền tệ fiat khác.

Để bắt đầu, bạn có thể làm theo các bước cơ bản sau bằng cách sử dụng Binance làm ví dụ.

1. Đăng ký tài khoản. Truy cập Binance tại đây và nhấn vào nút “Đăng ký”.
2. Xác minh danh tính hoàn chỉnh. Binance yêu cầu người dùng xác minh danh tính của họ bằng cách tải lên bản sao hộ chiếu hoặc giấy tờ tùy thân do chính phủ cấp. Bước này nhằm tuân thủ các quy định.
3. Liên kết phương thức thanh toán. Binance hỗ trợ tài khoản ngân hàng, hoặc để đơn giản bạn có thể mua qua P2P.
4. Chọn số tiền đầu tư. Cân nhắc số tiền bạn muốn đầu tư và liệu bạn có muốn đầu tư thường xuyên hay không. 
5. Mua ETH. Khi bạn đã sẵn sàng mua, bạn có thể sử dụng nút Mua & Bán để hoàn tất giao dịch mua chỉ bằng vài cú nhấp chuột.

Sau khi bạn đã mua, bạn có thể muốn lưu trữ ETH của mình trong ví, mình sẽ đề cập đến điều này tiếp theo.

Chọn ví Ethereum

Ví tiền điện tử lưu trữ khóa riêng để kiểm soát tài sản tiền điện tử của bạn trên blockchain. Bạn có thể chọn giữa ví nóng hoặc ví lạnh — hoặc sử dụng cả hai loại cùng nhau. Chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về điều đó sau.

Ví nóng tạo và lưu trữ khóa riêng của bạn trên thiết bị được kết nối với internet. Ví nóng bao gồm ví phần mềm như tiện ích mở rộng trình duyệt hoặc ứng dụng di động.
Ví lạnh tạo và lưu trữ khóa riêng của bạn ngoại tuyến. Ví lạnh thường là thiết bị phần cứng kết nối qua USB khi cần hoặc sử dụng mã QR để giao tiếp với ứng dụng ví.

• Ví nóng cung cấp nhiều tiện lợi hơn. Bạn có thể dễ dàng kết nối với các ứng dụng phi tập trung để sử dụng tiền điện tử của mình. Tuy nhiên, là phần mềm, chúng có thể có lỗi hoặc sai sót khiến chúng dễ bị khai thác hơn.
• Ví lạnh vẫn ngoại tuyến và hoạt động giống như xác thực hai yếu tố. Để chi tiêu hoặc gửi ETH hoặc token, bạn sẽ cần nhấn nút để xác nhận giao dịch trên thiết bị của mình.

Bạn cũng có thể sử dụng cả hai. Ví dụ, MetaMask, ví nóng phổ biến nhất, hỗ trợ ví phần cứng Ledger và Trezor, hai trong số những thương hiệu hàng đầu. Thiết lập này cho phép bạn dễ dàng kết nối với dApp trong khi bảo vệ tài sản của mình bằng các khóa được lưu trữ ngoại tuyến trong ví phần cứng của bạn.

Sử dụng Ethereum: Từ thanh toán đến đầu tư

Chúng ta đã biết ether được sử dụng để thanh toán cho các giao dịch trên mạng. Tuy nhiên, ETH là một loại tiền tệ có nhiều công dụng và sự phổ biến của chuỗi khối Ethereum có nghĩa là ETH cũng có giá trị bên ngoài mạng.

• Mua NFT. Các token không thể thay thế (NFT) đại diện cho quyền sở hữu. Cách sử dụng phổ biến nhất là các bộ sưu tập NFT mà hầu hết chúng ta đều quen thuộc, bao gồm bộ sưu tập Bored Apes. Tuy nhiên, NFT có thể đại diện cho quyền sở hữu bất kỳ thứ gì. Tại một thời điểm nào đó, bạn có thể thấy bất động sản và các tài sản khác thường có sẵn dưới dạng NFT được mã hóa.
• Đổi sang tài sản khác. Bạn có thể đổi ETH của mình lấy các loại tiền điện tử khác trên các sàn giao dịch phi tập trung như Uniswap.
• Mua hàng hóa và dịch vụ thực tế. Các nhà bán lẻ trên thế giới hiện nay đã chấp nhận ETH làm phương thức thanh toán cho đồ điện tử và các mặt hàng khác.
• Kiếm lợi nhuận. Thế giới DeFi cung cấp vô số cách để kiếm lợi nhuận bằng ETH của bạn. Ví dụ, cách đơn giản nhất trong số này là thông qua staking thanh khoản. Các nền tảng như Lido cho phép bạn gửi ETH của mình vào hợp đồng thông minh để đổi lấy token staking thanh khoản trả lợi nhuận từ phần thưởng staking. Sau đó, bạn có thể giữ hoặc hoán đổi token của mình khi cần — hoặc thậm chí sử dụng chúng làm tài sản thế chấp trong ứng dụng cho vay như Aave.
• HODL. Tất nhiên, bạn có thể chỉ cần giữ ETH của mình để chờ giá tăng trong tương lai. Cộng đồng tiền điện tử gọi đây là hold.

Những quan niệm sai lầm về Ethereum

Tiền điện tử vẫn là một ngành công nghiệp mới, đầy rẫy những bí mật, quan niệm sai lầm và hiểu lầm đơn giản. Hãy cùng xem xét một vài điều.

• Ethereum và tiền điện tử là ẩn danh. Tiền điện tử là ẩn danh, nghĩa là địa chỉ ví của bạn trở thành danh tính của bạn cho mục đích giao dịch. Nó chỉ đúng với trường hợp một người với một địa chỉ ví.
• ETH và tiền điện tử chỉ dành cho những người am hiểu công nghệ. Ngược lại, tiền điện tử được phát minh ra để mang lại cho mọi người nhiều quyền tự do hơn trong các giao dịch tài chính. Một số khía cạnh của trải nghiệm vẫn cần một số cải tiến về khả năng sử dụng, nhưng ví, sàn giao dịch và ứng dụng phi tập trung đều trở nên dễ tiếp cận hơn nhiều.
• Ethereum 2.0 sẽ xử lý 100.000 giao dịch mỗi giây. Chưa phải bây giờ. Mặc dù những con số như vậy có thể sẽ xuất hiện trong tương lai với sự phát triển của Danksharding, nhóm Ethereum cũng tuyên bố rằng một số nâng cấp khác phải diễn ra trước khi điều đó trở thành khả thi.
• Vitalik điều hành Ethereum. Điều này là sai. Trong khi Vitalik Buterin (đồng sáng lập và tác giả của sách trắng Ethereum) vẫn hoạt động trong dự án, Ethereum được quản lý bởi cộng đồng. Người nắm giữ ETH bỏ phiếu cho Đề xuất cải tiến Ethereum (EIP). Nếu đề xuất được thông qua, các nhà phát triển sẽ bắt tay vào thực hiện các thay đổi.
• Tất cả các hợp đồng thông minh đều an toàn. Điều này không đúng. Một số giao thức, chẳng hạn như Aave và Uniswap, đã trải qua hàng chục cuộc kiểm toán độc lập, trong khi một số khác thì không được kiểm toán chút nào. Nhiều dự án tiền điện tử cung cấp mã nguồn của họ để các lập trình viên trên toàn thế giới có thể đánh giá mã. Tuy nhiên, lỗi vẫn có thể xảy ra và các dự án nhỏ hơn có thể không được chú ý. Hãy nghiên cứu kỹ các ứng dụng phi tập trung trước khi kết nối ví của bạn.

Quy định và khía cạnh pháp lý của Ethereum

Việc mua, bán và sở hữu ETH là hợp pháp ở hầu hết các nơi trên thế giới, bao gồm các thị trường lớn như Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Tuy nhiên, vẫn còn sự không chắc chắn về mặt quy định xung quanh một số khía cạnh, bao gồm cả việc đặt cược và đặc biệt là DeFi.

Các cơ quan quản lý như SEC đang xem xét kỹ hơn các sàn giao dịch phi tập trung , hiện không được quản lý. Tuy nhiên, nhiều sàn giao dịch trong số này cũng do cộng đồng quản lý, nghĩa là rất khó để biết SEC sẽ theo đuổi ai hoặc các quy định có thể áp dụng như thế nào.

Nhìn chung, tài sản tiền điện tử được chia thành ba loại dựa trên mức độ dễ bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm hoặc quy định của chính phủ.

• An toàn nhất: Bitcoin. Với sự ra mắt công bằng và phi tập trung, hầu hết các nhà đầu tư đều cảm thấy Bitcoin nằm trong danh mục an toàn nhất. Các dự án ra mắt công bằng khác (không bán trước) có thể cùng chung danh mục này.
• An toàn hơn: Ethereum. ETH đã có đợt bán trước. Tuy nhiên, các bình luận từ SEC cho thấy các cơ quan quản lý coi dự án hiện đã đủ phi tập trung.
• Không an toàn: Các dự án nhỏ hơn có thể trở thành mục tiêu dễ dàng cho các cơ quan quản lý được tài trợ tốt và các viên chức thực thi pháp luật, bao gồm dự án LBRY ( bị SEC kiện và hiện đã không còn tồn tại) hoặc Tornado Cash, trong đó Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã buộc tội các nhà phát triển dự án rửa tiền. Phiên tòa vẫn chưa bắt đầu.

Là một ngành công nghiệp mới hơn, tiền điện tử vẫn còn một số khó khăn khi phát triển và nhiều khía cạnh pháp lý vẫn chưa được xác định tại tòa án. Đối với các nhà đầu tư, điều này mang lại thêm rủi ro. Tuy nhiên, sự không chắc chắn có thể góp phần giữ giá thấp hơn so với khi có sự rõ ràng hơn.

Đánh giá Ether như một khoản đầu tư

Các nhà đầu tư ETH ban đầu đã tận hưởng lợi nhuận khổng lồ, với ETH tăng từ mức dưới một đô la khi ra mắt lên gần 5.000 đô la vào năm 2021. Tuy nhiên, có lẽ không thực tế khi dự đoán những mức tăng đó trong tương lai. Giá của Ether cũng không ổn định. Tính đến thời điểm viết bài này, ETH đã giảm gần 60% so với mức cao nhất mọi thời đại. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu Ethereum đã chết hay còn sống vào năm 2024.

Có thể nói, dự án Ethereum hiện đang ở vị thế tốt hơn nhiều so với khi đạt mức cao nhất mọi thời đại. Với việc hợp nhất an toàn, những cải tiến gia tăng có thể giúp dự án đạt được tiềm năng đầy đủ và giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng.

Mạng lưới vẫn hoạt động và cộng đồng đang phát triển. Tổng giá trị bị khóa (TVL), một phép đo số tiền bị khóa trong các hợp đồng thông minh trên mạng lưới, vẫn thấp hơn nhiều so với mức năm 2021 đến 2022.

Tuy nhiên, TVL vẫn ổn định và đã tăng nhẹ trong những tháng gần đây. Có lẽ có nhiều lý do để lạc quan về tương lai của ETH cũng như có nhiều lý do để thận trọng.

• Về mặt tích cực, những công ty lớn như BlackRock và GrayScale đang cố gắng đưa ETF ETH giao ngay ra thị trường. Nhu cầu tăng cao về lâu dài sẽ thúc đẩy giá tăng khi nguồn cung hạn chế.
• Mặt khác, sự không chắc chắn về quy định có thể khiến giá ETH thấp hơn. Ngoài ra, các mạng lưới hợp đồng thông minh mới hơn như Tron, Solana, Polygon, Avalanche và Sui có thể chiếm một phần thị trường của Ethereum, khiến ETH kém hấp dẫn hơn.

Rủi ro và thách thức của Ethereum

Ngay cả khi là một trong những mạng lưới blockchain được thành lập lâu đời hơn, con đường phía trước của Ethereum vẫn còn chưa chắc chắn. Một số thách thức của Ethereum xuất phát từ các lực lượng bên ngoài, như các cơ quan quản lý, trong khi những thách thức khác đến từ cấu trúc của chính mạng lưới.

• Số lượng trình xác thực của Ethereum có thể ảnh hưởng đến hiệu quả. Số lượng trình xác thực trên mạng Ethereum đã tăng đều đặn kể từ khi chuyển sang bằng chứng cổ phần ( PoS). Trên mạng thử nghiệm Ethereum, việc có quá nhiều trình xác thực đã được chứng minh là làm giảm hiệu quả.
• Chi phí giao dịch vẫn cao. Chi phí giao dịch tăng, đặc biệt là khi mạng bận rộn hoặc khi giá ETH tăng đột biến, khiến Ethereum trở nên không thực tế đối với nhiều giao dịch nhỏ hơn. Theo thời gian, các giải pháp mở rộng như Danksharding và rollups có thể giúp tăng thông lượng và giảm chi phí gas.
• Ethereum tương đối chậm. Với tốc độ lạc quan là 20 đến 30 giao dịch mỗi giây, Ethereum kém hơn so với các lựa chọn thay thế như Tron (2.000 TPS), Avalanche (4.500 TPS) và Solana (lên đến 65.000 TPS). Các mạng lớp 2 như Arbitrum giúp người dùng giao dịch nhanh hơn nhưng có thể không cung cấp cùng mức thanh khoản và cùng các dApp như trên Ethereum Mainnet.
• Biến động giá có thể khiến các nhà đầu tư truyền thống xa lánh. Nhận thức ngày càng tăng có thể mang lại nhiều nhu cầu hơn từ các nhà đầu tư bán lẻ và tổ chức. Tuy nhiên, biến động giá có thể làm giảm nhu cầu.

Các khía cạnh thực tế của việc sử dụng Ether

Việc giao dịch và sử dụng ether cần có một quá trình học tập nhỏ, nhưng nhiều chiến lược sử dụng ETH an toàn cũng tương tự như tài chính truyền thống.

• Sử dụng mật khẩu mạnh. Đặc biệt, trên các sàn giao dịch, hãy sử dụng mật khẩu mạnh và duy nhất để ngăn chặn truy cập vào tài khoản giao dịch của bạn. Ngoài ra, hãy thiết lập xác thực hai yếu tố yêu cầu sự chấp thuận từ thiết bị mà bạn sở hữu.
• Bảo vệ khóa riêng của bạn. Khóa riêng của ví bạn kiểm soát ETH và các tài sản khác trên blockchain. Không bao giờ chia sẻ khóa hoặc lưu cụm từ hạt giống của bạn trên máy tính (hoặc dịch vụ đám mây).
• Hãy cân nhắc đến ví phần cứng. Ví lạnh tạo và lưu trữ khóa riêng của bạn ngoại tuyến, mang lại khả năng bảo vệ cao nhất.
• Tránh các liên kết đáng ngờ. Có các trang web lừa đảo, mạo danh và ứng dụng giả mạo. Hãy thận trọng và truy cập trực tiếp vào trang web bằng cách nhập đúng địa chỉ thay vì tin tưởng vào các liên kết bạn tìm thấy trên các diễn đàn thảo luận, phương tiện truyền thông xã hội, trang web hoặc tin nhắn email.
• Nghiên cứu các giao thức trước khi kết nối ví của bạn. Nếu bạn đang cân nhắc sử dụng ứng dụng phi tập trung, hãy tìm kiếm báo cáo kiểm toán và hack.
  Tìm hiểu về cách thức hoạt động của các giao thức. DeFi mang lại nhiều quyền tự chủ hơn cho người dùng nhưng cũng đi kèm với một số rủi ro. Các ứng dụng cho vay và sàn giao dịch vĩnh viễn có thể khiến tài sản nắm giữ của bạn bị thanh lý trong một số trường hợp. Các sàn giao dịch phi tập trung cho phép hoán đổi dễ dàng, nhưng khi khối lượng giao dịch của bạn tăng lên trong một giao dịch cụ thể, giá trao đổi sẽ trở nên kém tối ưu hơn.

Tương lai của Ethereum

Là mạng lưới hợp đồng thông minh lớn nhất thế giới, tương lai tươi sáng cho Ethereum. Ethereum 2.0 đặt nền tảng cho các tối ưu hóa trong tương lai, bao gồm các chiến lược phân mảnh và hỗ trợ tốt hơn cho rollup, một cách xử lý giao dịch trên EVM riêng biệt và sau đó chuyển các giao dịch đã hoàn tất đến Ethereum Mainnet.

Việc áp dụng vẫn là chất xúc tác chính cho ETH trong tương lai. Các mạng mới hơn tự hào về các giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn, nhưng có lẽ phải đánh đổi bằng độ tin cậy. Khi quá trình phát triển Ethereum tiếp tục, nhiều thách thức về chi phí giao dịch và tốc độ của blockchain có thể được giải quyết.

Giá của Ether phản ánh nhu cầu hiện tại so với cung nhưng cũng xem xét những gì sắp tới. Trong thời kỳ thị trường giá xuống sâu, nhiều người đã dự đoán giá ETH dưới 500 đô la. Thị trường đã phục hồi trước khi đạt đến phạm vi đó. Hiện tại, ETH giao dịch ở mức thấp hơn gần 60% so với mức cao nhất mọi thời đại, nhưng một số người dự đoán giá sẽ cao hơn nhiều trong những năm tới, với một số ước tính đặt ETH ở mức gần 30.000 đô la vào năm 2030.

Suy nghĩ cuối cùng: Ethereum có phù hợp với bạn không?

Ethereum vẫn là một trong những loại tiền điện tử hứa hẹn nhất đối với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, xét về tổng thể, đầu tư tiền điện tử mang lại nhiều rủi ro hơn so với nhiều khoản đầu tư truyền thống.

Việc chuyển đổi sang Ethereum 2.0 đã chế ngự được tài sản từng bị lạm phát, cân bằng ether được đúc dưới dạng phần thưởng staking với chiến lược đốt được xác định rõ ràng cho phí cơ sở. Nhu cầu tăng đối với mạng lưới so với nguồn cung giảm phát nhẹ khiến ETH hấp dẫn hơn cả về mặt đầu tư và lưu trữ giá trị.

Lợi nhuận staking bền vững khiến Ethereum trở nên nổi bật so với các khoản đầu tư tiền điện tử khác không mang lại lợi nhuận. Đối với một số nhà đầu tư, lợi nhuận staking đại diện cho việc được trả tiền để chờ đợi, tương tự như cổ phiếu trả cổ tức.

Tuy nhiên, Ethereum không phù hợp với tất cả các nhà đầu tư. Biến động giá và thậm chí là rủi ro hiện hữu trong bối cảnh bất ổn về quy định có khả năng khiến Ethereum và các loại tiền điện tử khác rủi ro hơn so với các khoản đầu tư truyền thống. Luôn cân nhắc rủi ro cùng với phần thưởng và không bao giờ đầu tư nhiều hơn mức bạn có thể mất.